Çocuklarda Görülen Hiperaktivite Nedir ?

Çocuğunuzda fazla enerjik , hareketli ve yerinde duramayan davranışlarda bulunabilir. Bunun nedeni çabuk sıkılması ve ilgi görme isteği olabileceği gibi hiperaktivite bozukluğu da olabilir. Ebeveynlerin bu konuda dikkatli olmasında yarar vardır. Peki bu hiperaktivite nedir ?

Hiperaktivite Nedir ?

Çocuklarda genellikle plansız ve aşırı hareketlilik ile birlikte dikkat eksikliğinin de olduğu psikiyatrik bir sorundur. Bu durum bir şımarıklık ya da yaramazlık değildir. Böyle bir çocuk dürtülerine engel olamaz. Hiperaktivite ve Dikkat Eksikliği (DEHB ) olarak bilinen bu sorun , sosyal yaşamı , toplumsal iletişimi etkileyen olumsuz bir durumdur. Bu rahatsızlığı olan çocuklar yerinde duramaz , aşırı hareketli , devamlı koşuşturur, zıplar , dikkatsiz , sabırsız , dağınık ve atılgandırlar. Çocuklar düşünmeden hareket ederler. İlgileri kolayca dağılır ve çabucak başka bir şeyden başka bir şeye geçebilirler. Küçük yaşlardan itibaren kendini gösteren hiperaktivite , okul çağına gelen çocukta devam ederken aynı zamanda artış gösterir. Bu durum karşısında ebeveynler ve öğretmenler zorluk yaşayabilirler. Dikkat eksikliğiyle birlikte görülen bu hastalık , başka sorunlara da sebep olabilir. Bazı çocuklarda belli bir yaşa kadar devam edebileceği gibi bazı çocuklarda da yetişkinlik döneminde dahi bu davranış bozukluğu devam edebilir.

Hiperaktivite Belirtileri Nelerdir ?

• Dikkatsizlik , çoğunlukla aşırı hareketlilik ile birlikte görülür.
• Çabuk sıkılma , çocuk alakadar olduğu bir şeyden çabuk sıkılır ve başka bir işe hızlı geçiş yapar.
• Sabit şekilde duramama , hareketli çocuk bir işle meşgul olmadan sabit durmada zorlanır.
• Kurallara uymama , hiperaktivite olan çocuk kurallardan hoşlanmaz. Davranışlarının önüne engel konulduğunda daha çok zorlanma yaşar.
• Söz kesme ,
• Rahatsız edici olma , böyle çocuklar hareketlilikten dolayı çevrelerindeki kişileri rahatsız etmeye meyillidir.
• Dürtüsellik , bu durumda çocuk ani karar verir , sonucu düşünmez ve tehlikeleri fark edemez.
• Saldırganlık ,

Hiperaktivite olan çocuklar çok hareketli olurlar. Ancak şunu unutmamak gerekir ki her hareketli çocuk hiperaktivite değildir.

Hiperaktivite Nedenleri

1. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ( DEHB )
2. Sinir Sistemi Bozukluğu
3. Psikolojik Bozukluklar
4. Hipertrioidizm ve fazla trioid hormonu salgılanması
5. Beyin Bozukluklar

Görülen üç çeşit hiperaktivite vardır. Bunlar  ;

1. Kombine : En yaygın şekilde görülen hiperaktivitedir. Dikkat eksikliği ve aşırı hareketliliğin birlikte görüldüğü türdür.
2. Hiperaktivitenin Baskın Olduğu Tür : Dikkat eksikliği daha az seyretmektedir. Hareketlilik daha baskındır.
3. Dikkat Eksikliğinin Baskın Olduğu Tür : Hareketliliğin daha az seyredip, dikkat eksikliğinin daha fazla olduğu türdür.

Ebeveyn olarak ; çocuk dikkat etmeden hata yapabilir , farklı renklerde çorap giyebilir , söyleneni dinliyormuş gibi görünüp aslında dinlemiyor olabilir , konsantre bozukluğu olabilir bunlara dikkat edilmesi önemlidir.

Anne ve Baba Hiperaktivite Karşısında Neler Yapabilir ?

Ebeveynler çocuklarına yardım etmek için , bir planlama yapabilir. Kurallara uyum sağlamada güçlük çeken hiperaktivite çocuk için bu  önemli olacaktır. İlk zamanlar bu planı çocuğun kendi başına yapması ve uygulaması realist bir yaklaşım olmayacaktır. Bu yüzden ebeveyn olarak ona bu konuda destek vermelisiniz. Dikkat eksikliği için dikkat egzersizleri yapılabilir. Böylece çocuğunuzun düşünme ve öğrenme gelişimine katkı sağlamış olursunuz. Okul döneminde ise çocuk muhakkak öğretmenleriyle bu sorun paylaşılmalıdır. Çocuğun sınıf içerisinde pencereden uzak ve ön sıralarda oturtulması , dikkatinin dağılmasına engel olabilir. Hiperaktivite olan çocuk enerjisini boşaltma ihtiyacı hisseder. Bu yüzden hareketli olan etkinlikler seçilip uygulanabilir. Gayret eden çocuk eğer ödüllendirilir ise motive olur. Bu yüzden sonuç odaklı olmadan sarf edilen çabayı küçük hediyelerle ödüllendirebilirsiniz.

Hiperaktivite tanısı konan bir çocuğa ilaçlı veya ilaçsız tedavi yani terapi uygulanabilir. Bu süreçte birkaç çeşit terapi yöntemi bulunmaktadır.

1. Bilişsel davranışçı terapi ve konuşma terapisi.  Hiperaktivite için kullanılan en genel yöntemdir. Burada amaç düşünme ve davranış şekillerini değiştirmektir.Konuşma terapisiyle , hastalık belirtilerinin terapist ile tartışılması söz konusudur.
2. İlaç Tedavisi. Konuşma terapisinin yeterli olmadığı durumlarda semptomları kontrol altına almak için kullanılan bir yöntemdir. Bu ilaçlar kişiyi sakinleştirmeye yöneliktir. Yetişkinler kullanabileceği gibi çocuklarda kullanabilir ve reçete edilebilmektedir.

Tedavi belirlenmeden önce gereken testler yapılmalı ve ona göre bir yol izlenmelidir. Tedavi için başvurabileceğiniz kurumlar ; Çocuk ve Ergen Psikiyatrileri ve Psikologları , Sosyal Pediatri Merkezleri ve Okul Danışma Merkezleri olabilir.

Kaynak

https://www.e-psikiyatri.com/hiperaktif-cocuklar-ve-dikkat-eksikligi-bozuklugu-20980

https://www.mentalup.net/blog/hiperaktivite-nedir-belirtileri-nelerdir

https://www.sozcu.com.tr/2018/saglik/hiperaktivite-nedir-iste-nedenleri-belirtileri-ve-tedavisi-oub2-2449472/

Bir önceki yazımız olan Çocuklarda TikTok Kullanımı ve Önlemler başlıklı makalemizde aile sınırlandırması, çocuk ve çocuk gelişimi hakkında bilgiler verilmektedir.